Refleksje w 100-lecie Szensztackiego Ruchu Kobiet

Gertruda von Bullion i Maria Christmann –  dwie młode kobiety, które 8 grudnia 1920 r. poświęciły się Matce Bożej Trzykroć Przedziwnej z Szensztat.

Kim były te Kobiety Początku?

Gertruda von Bullion, młoda hrabianka z Augsburga, poznała rodzący się Szensztat podczas pierwszej wojny światowej i totalnie się nim zafascynowała. Pytała o możliwość przyłączenia się do Ruchu, aczkolwiek nie było w nim jeszcze wówczas miejsca dla kobiet.

Zainteresowanie kobiet jako znak czasu

Jednak dla Ojca Kentenicha zainteresowanie Gertrudy i kilku innych pań w tym czasie, było jasnym sygnałem, że Bóg pragnie otworzyć powstający Ruch również dla kobiet. Nie obyło się oczywiście bez głosów sceptycznych. Ostrzegano, że wraz z przyjęciem kobiet, Ruch umrze śmiercią naturalną (dziś trudno nam w to uwierzyć, ale przypomnijmy: było to 100 lat temu!).

Wstępnie przewidziano więc dla Kobiet Ligę Apostolską, jako formację dla szerokich rzesz wiernych. Ta właśnie Liga miała – od lata 1920 r. – wraz ze Związkiem Apostolskim (Hörde 1919) tworzyć Ruch Apostolski z Szensztatu.

Jednak Gertruda czuła od początku, że jej miejsce jest w Związku: tam chodziło o formację osobowości apostolskich, liderów chrześcijańskich w pełnym tego słowa znaczeniu. O. Józef Kentenich zaproponował, by Gertruda póki co zachęcała inne kobiety do Ligi, ale jednocześnie wziął bardzo serio jej pragnienie. 28-letnia wówczas Gertruda, zachęciła więc swoją kuzynkę, Marie Christmann – ją również widzimy na zdjęciu. Obie utworzyły grupę – składającą się póki co z dwóch członkiń – i jako takie poświęciły się MTA, właśnie 8. grudnia 1920. Ojciec Kentenich, który sam zaproponował datę poświęcenia, podsumował to historyczne wydarzenie następująco: „Pierwsze kobiety w Ruchu Kobiet zostały przyjęte do Ligi, ale ukonstytuowały się od razu jako Związek” (8.12.1930) Dostrzegał w tym skromnym poświęceniu początek Ruchu Kobiet i wielokrotnie wspominał to wydarzenie z wdzięcznością.

Dynamiczny rozwój

Już w następnym roku w letnich rekolekcjach dla kobiet w Szensztacie wzięło udział 35 kobiet, a w 1925 roku poświęciły się one uroczyście „na zawsze” Matce Bożej. Wśród nich była m.in. nauczycielka Emilia Engel i wiele innych.

W 1926 roku z tej grupy wyłoniła się – obok Ligi i Związku Apostolskiego dla Kobiet – wspólnota Sióstr Maryi. Następnie w latach 30-tych Szensztat odkryła młodzież żeńska, oraz małżeństwa. W latach 40 powstał Instytut Pań Szensztatu. I tak oto z tego niepozornego poświęcenia urosło ogromne drzewo Ruchu Kobiet, które do dziś daje kobietom w wielu krajach świata i na wielu życiowych ścieżkach, inspiracje na drodze realizacji chrześcijańskiego powołania.

 Data początku jako kierunek

Kiedy Gertruda myślała o przyłączeniu się do Związku Apostolskiego, wybrała datę 3 grudnia, dzień św. Franciszka Ksawerego, patrona misjonarzy. Wszak od dziecka porywał ją zapał misyjny i w Związku ten duch apostolski miał się jeszcze bardziej rozwinąć. Ojciec Kentenich, jako dzień poświęcenia się Maryi, zaproponował jednak 8 grudnia, Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Postawił w ten sposób przed kobietami wspaniały wzór: Niepokalaną, która przecież jest największą Misjonarką – przyniosła na świat Chrystusa i nadal go przynosi.

Gertruda odnalazła się w tej propozycji i w wigilię Niepokalanej – 7 grudnia 1920 r. – listem skierowanym do Marii Christmann rozpoczęła działalność pierwszej grupy Związku  Apostolskiego.

Faktycznie, intuicja o.Józefa Kentenicha okazała się bardzo profetyczna: w cieniu Sanktuarium, podczas rekolekcji, wykładów i pracy grupowej, dwie pierwsze kobiety, a potem wiele następnych, odnalazło w Maryi Partnerkę przymierza, której największą troską była formacja każdej z nich.

Akcenty Szensztackiego Ruchu Kobiet

Co zafascynowało dwie pierwsze kobiety, a potem wiele, wiele następnych w Ruchu Apostolskim w Szensztacie? Co sprawiło, że wybrały właśnie tę duchowość i to miejsce jako przestrzeń swojego życia i realizacji powołania?

Pierwszy akcent to rozwój osobisty: dogłębne poznanie siebie, swojego charyzmatu i swojej osobowości, a także sposobów jej kształtowania. Ścieżką do tego miało być także odkrywanie i rozwijanie swojego ideału, pod czułym spojrzeniem Boga. Odkrywanie Jego zaproszeń pośród codziennych okoliczności. Formacja we wspólnocie dla ewangelizacji.

Po drugie: Maryja jako model kobiety. Właśnie Ona wpłynęła najbardziej na losy świata, wnosząc w nie Boga. Jak stać się naczyniem otwartym na działanie łaski? Jak zmieniać ten świat w przymierzu z Maryją? W takiej relacji to, co niemożliwe, staje się nagle całkiem realne. Wiele kobiet doświadczyło już cudów codziennej obecności Maryi i jej przemieniającej macierzyńskiej mocy.

I trzeci akcent: odkupieńczy, wyzwalający, prowadzący do pełnej wolności i pełni bytu w porządku łaski. Ogromny może być wpływ kobiety na mężczyznę i szerzej, na kulturę. Odniesienia kobiety do mężczyzny nie powinna charakteryzować służalcza zależność, uzależnienie i poddanie – jak to w niektórych kulturach i trendach medialnych jest praktykowane, ale zbawienny wpływ, prowadzący mężczyznę do pełni wolności w Chrystusie i pełni daru Odkupienia. Tu oparł się o. Józef Kentenich na znanej od Ojców Kościoła paraleli Ewa – Maryja, a także przypomniał przekonanie św. Bernarda z Clairvaux: non erigitur vir nisi per feminam – mężczyzna nie dozna w pełni daru odkupienia, inaczej jak przez kobietę. W pierwszym rzędzie chodzi tu o Maryję, ale Ojciec Kentenich widział też kolejne wymiary tej prawidłowości: asymilację kobiecego pierwiastka w mężczyźnie i realny, niezbędny dla mężczyzny wpływ kobiety „odkupionej”, żyjącej darem Zbawienia.

Może jeszcze zbyt mało bierzemy te słowa na serio.  Ale czyż obecna sytuacja w Polsce, w Kościele i na świecie nie domaga się właśnie zatrzymania się nad nimi? Jaki jest realny wpływ kobiety na mężczyznę? Jaki mógłby i powinien on być, opierając się na porządku zbawienia?

Z Niepokalanej, Kobiety o nieocenionym wpływie na losy świata, czerpiemy wciąż nową inspirację jako kobiety Szensztatu. Jej tropem staramy się podążać.

Alicja Kostka, Szensztacki Związek Kobiet